ผิวติดสาร จัดการยังไง

ผิวติดสาร จัดการยังไง

จากประสบการณ์ที่บิวให้คำปรึกษาเพื่อน ๆ มากว่า 5 ปี ช่วงหลัง ๆ คำถามฮอตฮิตที่เพื่อน ๆ หลายคนถามเข้ามามาก นอกจากเรื่องฝ้า หน้าหมองคล้ำ รอยสิว ผิวไม่เรียบเนียน ไม่ตึงกระชับแล้ว ยังเป็นคำถามที่ว่า ทำไมสิวขึ้นตลอด ไม่เคยหายสักที ทั้ง ๆ ที่ก่อนนี้ผิวหน้าดีมาก ตอนนี้ใช้อะไรก็เหมือนจะแพ้ไปหมด บิวเลยตั้งข้อสังเกตว่า เพื่อน ๆ อาจมีอาการของ ผิวติดสาร อยู่ค่ะ

ผิวติดสาร คืออะไร? แล้วมันเกิดจากอะไรกัน?

หลายคนอาจจะรู้สึกคุ้นหูกับคำ ๆ นี้มาบ้าง คำว่า “ผิวติดสาร” เป็นคำเรียกย่อ ๆ ของ “ผิวติดสเตียรอยด์” นั่นเองค่ะ เป็นอาการของผิวที่ไม่สามารถหยุดใช้สเตียรอยด์ได้ ซึ่งเกิดจากการใช้ครีมที่มีสเตียรอยด์ผสมอยู่เป็นเวลานาน ภูมิคุ้มกันของผิวจึงถูกรบกวน เพราะสเตียรอยด์​มีฤทธิ์ในการกดภูมิคุ้มกัน โดยในขณะที่ยังใช้ครีมอยู่ภูมิคุ้มกันของผิวจะถูกกดไว้ ทำให้ผิวดูแข็งแรง ใช้อะไรก็ไม่แพ้ แต่เมื่อหยุดใช้ ภูมิคุ้มกันที่เคยถูกกดไว้ก็จะกลับมาทำงานมากกว่าเดิม จึงก่อให้เกิดปฏิกิริยาตอบสนองรุนแรงในรูปแบบของผื่นแพ้ ผื่น ผด ผิวแห้ง หรือแดง แค่ถูกแดด ถูกลม ถูกน้ำ ก็แพ้แล้วค่ะ 

ผิวที่ติดสารแล้วจะไม่สามารถขับสารออกมาได้ เพราะสเตียรอยด์ไม่ได้หลงเหลืออยู่ที่ผิว แต่ถูกดูดซึมเข้ากระแสเลือด พร้อมกับถูกขับออกทางตับไตแล้ว แต่ที่ผิวไม่ดีเหมือนเดิม เพราะสเตียรอยด์ไปทำลายโครงสร้างของผิว จนเกราะป้องกันผิวตามธรรมชาติเสียไป สารบางอย่างที่ผิวไม่เคยยอมให้ผ่านลงไปสู่ผิวชั้นล่าง ก็จะผ่านได้ ทำให้ผิวแพ้ง่าย คราวนี้ใช้อะไรก็แพ้ไปหมดเลยค่ะ

หน้ากากที่แท้จริงของสเตียรอยด์

จริง ๆ แล้วสเตียรอยด์เป็นประธานบริษัท เอ้ย เป็นฮอร์โมนที่มีอยู่ในร่างกายมนุษย์อยู่แล้วค่ะ ร่างกายของเราผลิตฮอร์โมนตัวนี้ออกมาได้เอง โดยผลิตจากต่อมหมวกไตชั้นนอก ซึ่งเจ้าสเตียรอยด์มีประโยชน์ต่อร่างกายมาก ๆ ทั้งช่วยควบคุมการทำงานของระบบต่าง ๆ ในร่างกายให้เป็นปกติ ดูแลเรื่องภูมิคุ้มกันของร่างกาย รักษาสมดุลไม่ให้เราเครียดหรืออ่อนเพลียจนเกินไป เรียกได้ว่าเป็นเอ็กซ์เมนในร่างฮอร์โมนเลยก็ว่าได้

และเพราะมันเป็นฮอร์โมนยอดมนุษย์นี่แหละค่ะ ทำให้ความต้องการสเตียรอยด์มีมากขึ้น จนต้องผลิตยาสเตียรอยด์สังเคราะห์ขึ้นมา โดยสเตียรอยด์สังเคราะห์นี้ถูกนำไปใช้ในการรักษาทางการแพทย์ เช่น เดกซาเมธาโซน หรือเพรดนิโซโลน ซึ่งเป็นยาเคมีที่ให้ผลในการรักษาโรคได้ดีและรวดเร็วคล้ายสเตียรอยด์ธรรมชาติเลย แต่ต่างกันตรงที่ตรงที่สเตียรอยด์สังเคราะห์จะมีผลข้างเคียงที่เป็นอันตรายมากกว่า เพราะมีฤทธิ์กดภูมิคุ้มกัน ดังนั้น ทางการแพทย์จึงมักจะเลือกใช้สเตียรอยด์เป็นลำดับท้าย ๆ ของการรักษาในกรณีที่ไม่มียาที่รักษาอาการของโรคนั้นแล้วค่ะ

ซึ่งจากผลลัพธ์ที่ดีและเห็นผลทันใจของสเตียรอยด์นี้เอง จึงมีการใช้สเตียรอยด์เป็นส่วนผสมในสกินแคร์หลายตัวเลยค่ะ ส่วนผสมของสกินแคร์บางตัวก็ดูไม่เข้ากันได้กับสเตียรอยด์เลยค่ะ แล้วถ้าเราใช้แบบไม่ได้ศึกษาให้ดีก่อน อาจจะกลายมาเป็นจุดเริ่มต้นของผิวติดสารโดยไม่รู้ตัวเลย

อาการของผิวติดสารมีอะไรบ้าง?

อาการของผิวติดสารจะไม่จำเพาะเจาะจงค่ะ โดยส่วนใหญ่จะมีอาการแพ้ง่าย หน้ามีผด ผื่น คัน เป็น ๆ หาย ๆ โดนแดด ลม น้ำ ก็จะเกิดอาการแพ้ เปลี่ยนสกินแคร์กี่ตัวก็แพ้ สกินแคร์เดิมที่ไม่เคยแพ้ก็แพ้  หน้าคล้ำขึ้นอย่างรวดเร็ว มีสิวฝ้ากระขึ้นกะทันหัน ทั้งที่ก่อนหน้านี้เป็นคนหน้าใส ผิวหน้าดีมาก

ผลข้างเคียงของสเตียรอยด์ที่สังเกตได้

1. อาการผื่นแพ้สัมผัส

ผิวหน้าลอก แดง แสบร้อน อักเสบ หรืออาจเป็นด่างขาว ไม่ว่าจะใช้สกินแคร์อะไรก็แพ้ จากผิวปกติก็กลายเป็นผิวแพ้ง่าย ผื่นแพ้ขึ้นทุกวัน มีอาการคันผิวยิบ ๆ มีผื่นแดงทั่วใบหน้า เมื่อเจอฝุ่นหรือมีปัจจัยอะไรมากระตุ้นก็แพ้ง่ายกว่าปกติ บางคนเป็นผื่นเกาะกลุ่มติด ๆ กันคล้ายสิวอุดตันทั่วหน้าค่ะ

2. ผิวหน้าซีดเซียว แถมระคายเคือง

อาการนี้จะพบได้มากในครีมทาฝ้า ทาหน้าขาว และลดรอยสิว ที่เมื่อเริ่มใช้ผิวก็ดูขาวขึ้นจริงอย่างรวดเร็ว แต่หลังจากนั้นจากผิวขาวก็จะเริ่มซีด และรู้สึกระคายเคืองอีกด้วย พอนานวันเข้าสารสเตียรอยด์ก็จะซึมสู่กระแสเลือด เข้าไปทำลายระบบภายในร่างกาย ยิ่งถ้าคนที่ใช้เป็นคุณแม่ที่ตั้งครรภ์อยู่แล้ว อาจจะทำให้ลูกพิการหรือส่งผลทางสมองได้เลย

3. จากผิวหน้าขาวเปลี่ยนเป็นหมองคล้ำมากกว่าเดิม

ไม่เพียงแต่ทำให้ผิวหน้าซีดเซียวได้เท่านั้น ผลข้างเคียงของสเตียรอยด์ยังทำให้ผิวหน้าเราหมองคล้ำได้ด้วย เพราะครีมราคาถูกบางตัวที่อวดอ้างสรรพคุณเกินจริง มักจะใส่สเตียรอยด์มาในปริมาณที่มากเกินไป ทำให้ผิวอักเสบ แดง และคล้ำขึ้น จนบางรายเกิดฝ้าขึ้นแบบถาวรเลย บางคนผิวกคล้ำเสียจนคอยังขาวกว่าเลยค่ะ และยังฝากเหล่าริ้วรอย ตีนกา ความเหี่ยว ไว้เป็นของแถมอีกด้วย ครบสูตรผิวไม่ปังแต่พังไปเลยค่ะ

4. ผิวบางจนเห็นเส้นเลือดฝอยและคันยุบยิบทั่วใบหน้า

เพื่อน ๆ หลายคนเข้าใจผิด คิดว่าผิวที่เห็นเส้นเลือดฝาดนั้นเป็นผิวที่ขาวใสมีออร่า แต่ความจริงแล้วคือผิวบางจนเห็นเส้นเลือดฝอยต่างหาก ซึ่งเกิดจากผลข้างเคียงของสเตียรอยด์ เมื่อใช้สกินแคร์ที่มีสารสเตียรอยด์มากเกินไป ผิวจะบางขึ้นเรื่อย ๆ เห็นเส้นเลือดฝอยชัดขึ้น ไม่ว่าจะที่ใบหน้าหรือลำตัว จนมลภาวะ สารพิษต่าง ๆ เข้าสู่ผิวชั้นหนังแท้ได้ง่าย เวลาโดนแดดหรือใช้สกินแคร์ใหม่ ๆ แม้จะอ่อนโยนแค่ไหน ผิวหน้าจะก็แดงง่าย เพื่อน ๆ บางคนมีแก้มแดงจ้ำเป็นวงใหญ่ ๆ แสบผิว คันทั่วใบหน้าเลยค่ะ

5. มีสิวผดและสิวอักเสบเห่อขึ้นทั่วใบหน้า

หลักจากใช้สกินแคร์ที่มีสารสเตียรอยด์ไปสักพักหรือหยุดใช้กะทันหัน ไม่ได้ใช้ต่อเนื่อง สิวผดก็จะขึ้นมาแบบไม่ยั้ง บางคนขึ้นมาคล้ายสิวอุดตันไม่มีหัว โดยเฉพาะบริเวณที่ใช้เป็นประจำหรือจุดที่ผิวบาง บางครั้งก็รู้สึกคัน บีบ กด ก็ไม่หาย และขึ้นมาใหม่ หรือไปพบสภาวะที่เอื้อต่อการเกิดสิว สิวก็ขึ้นเพิ่มมาอีก และอาจมีบางเม็ดมีหัวหนอง บางเม็ดก็เป็นไต ๆ แดง ๆ คล้ายสิวหัวช้างที่ไม่มีหัวสิวโผล่ขึ้นมา เจ็บหน้า ระบมไปหมด ต่อให้พักหน้า พักผิว ไม่ใช้อะไรเลย แต่สิวก็ขึ้นมาเรื่อย ๆ ไม่หายสักที บางคนสิวลามจากแก้มลงไปตามแนวกรามและทีคอเป็นปื้นใหญ่ ๆ ค่ะ

6. หน้ามันมากกว่าปกติ

สำหรับเพื่อน ๆ บางคนที่พื้นฐานเป็นคนผิวมันอยู่แล้ว ก็จะรู้สึกยิ่งมันไปใหญ่เลยค่ะ แต่สำหรับเพื่อน ๆ ที่มีผิวแห้ง หรือผิวผสม ผิวจะมันเพิ่มมากขึ้นจนสังเกตได้ บางคนแค่หลังล้างหน้าเสร็จสักพักก็มันแล้ว ยังไม่ทันได้ลงเมคอัพอะไรเลยด้วยซ้ำค่ะ

ลักษณะของสกินแคร์ที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์

แล้วหนูควรเลี่ยงพวกสเตียรอยด์ยังไงดีล่ะคะพี่บิว มีวิธีจับโป๊ะ ส่องพิรุธของสกินแคร์ที่ผสมสเตียรอยด์ยังไงบ้าง บิวรวบรวมมาให้ได้ลองนำไปใช้ดูกันแล้วนะคะ ไปดูกันทีละข้อเลย

1. มีสีสันผิดปกติ

สกินแคร์ที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์หรือสารเคมีจะมีสีสันฉูดฉาดเพื่อกลบสีของสารค่ะ

2. มีการแยกชั้นกัน

เมื่อตั้งทิ้งไว้เป็นระยะเวลานาน ๆ เนื้อครีมอาจมีการแบ่งแยกชั้นกันอย่างชัดเจน

3. สีเปลี่ยนไป

ในช่วง 1-3 เดือนหลังจากที่ซื้อผลิตภัณฑ์ เนื้อครีมเกิดการเปลี่ยนแปลง เช่น จากครีมสีขาวเปลี่ยนเป็นสีเทาหรือเหลืองอย่างชัดเจน

4. เห็นผลเร็วเกินไป

มันจะมีผลิตภัณฑ์บางประเภทที่ใช้แล้ว 1-2 วันเห็นผลเลย ซึ่งสันนิษฐานได้เลยว่าอาจจะมีสเตียรอยด์เป็นส่วนผสมอย่างแน่นอน เพราะครีมที่ดีต้องค่อย ๆ ช่วยผลัดผิวเราอย่างช้า ๆ และค่อย ๆ บำรุงชั้นผิวเราจากภายในสู่ภายนอกให้แข็งแรง

5. มีกลิ่นแปลก ๆ

นอกจากกลิ่นสารเคมีเข้มข้นแล้ว ไม่ควรมีกลิ่นน้ำหอมจนฉุนจมูก เพราะอาจเป็นการกลบกลิ่นสารเคมีอันตรายที่ห้ามใช้ในเครื่องสำอาง

แล้วจะทำอย่างไรหากผิวติดสเตียรอยด์ไปแล้ว? รักษายังไงดี?

เพื่อน ๆ คนไหนที่ตอนนี้กลับลำไม่ทันเพราะผิวดันติดสารไปเรียบร้อย อย่าเพิ่งท้อหรือหมดกำลังใจกันนะคะ อาการผิวแพ้ต่าง ๆ เหล่านี้ สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่ต้องอดทนและอาจใช้เวลาสักหน่อย เชื่อบิวได้เลยค่ะว่าผิวจะกลับมาสวยสดใสเหมือนเดิมแน่นอน

ซึ่งเมื่อผิวของเรามีอาการติดสเตียรอยด์ไปแล้ว นั่นหมายความว่าโครงสร้างผิวของเราตอนนี้ไม่เหมือนเดิมอีกต่อไปแล้ว อย่างแรกที่บิวอยากให้ทุกคนทำคือ หยุดการใช้สกินแคร์ที่มีสเตียรอยด์ และโฟกัสไปที่การรักษาตามอาการค่ะ เช่น มีสิวก็รักษาสิว คันก็ทายาหรือทาครีมลดคัน ผิวแห้งก็ทามอยส์เจอไรเซอร์ เลือกดูส่วนผสมดีๆ หากไม่แน่ใจหรือดูไม่เป็น ให้ปรึกษาผู้รู้ค่ะ

ซึ่งหากแบ่งกรณีการรักษาตามลำดับแล้ว จะแบ่งออกเป็น 3 กรณีด้วยกันค่ะ

– กรณีเป็นสิวสเตียรอยด์ แต่ผิวไม่ติดสาร : หยุดใช้สกินแคร์ที่มีสเตียรอยด์ + รักษาสิวแบบสิวปกติทั่วไป

– กรณีผิวติดสาร อาการไม่รุนแรง : รักษาตามอาการ ทาครีมเพิ่มความชุ่มชื้น ลดการขัดถูหน้า ใช้ผลิตภัณฑ์ล้างหน้าที่อ่อนโยน ไม่เปลี่ยนสกินแคร์บ่อย

– กรณีผิวติดสาร อาการรุนแรง : ปรึกษาคุณหมอผิวหนังค่ะ

ฉะนั้นใครที่รู้สึกว่าอาการของเราตอนนี้รุนแรงมาก ๆ ให้เข้าไปปรึกษาคุณหมอได้เลยนะคะ อย่าพยายามหาทางรักษาเอง เพราะเราไม่รู้ว่าครีมที่เราจะใช้รักษามันเหมาะกับผิวของเราตอนนี้มั้ย ส่วนใครที่อาการไม่รุนแรงมากนัก ลองทำตามวิธีการรักษาเหล่านี้ดูนะคะ

อย่างแรกเลยคือ หยุดใช้สกินแคร์ที่มีสเตียรอยด์ไปเลยนะคะ แล้วมาเริ่มต้นการดูแลผิวกันใหม่ เริ่มกันตั้งแต่ขั้นตอนการล้างหน้ากันเลย เราต้องทำความสะอาดผิวอย่างถูกวิธีและอ่อนโยน เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่ไม่ผสมสารอันตราย เช่น สาร SLS (โซเดียมลอริลซัลเฟต), แอลกอฮอล์, น้ำหอม, สารกันเสียกลุ่มพาราเบน และสีสังเคราะห์ทั้งหลาย เพราะผิวหน้าของเพื่อน ๆ ที่เป็นผิวติดสารจะแพ้และระคายเคืองง่าย จึงต้องเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ล้างหน้าที่อ่อนโยนที่สุด หลังจากล้างหน้าจนสะอาดแล้วให้ซับหน้าเบา ๆ ด้วยผ้าขนหนูเนื้อนุ่ม ๆ ไม่ควรขัดหรือถูใบหน้าแรง ๆ

หลังขั้นตอนการล้างหน้าทำความสะอาดผิวแล้ว ก็มาสู่ขั้นตอนการลงเหล่าสกินแคร์บำรุงผิวทั้งหลาย ตรงนี้บิวแนะนำให้เพื่อน ๆ ใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่มีคุณสมบัติเพิ่มความชุ่มชื้นและช่วยปลอบประโลมผิวนะคะ เพราะหน้าของเราตอนนี้กำลังบอบบางและอ่อนแอมาก ๆ และเฝ้ารอที่จะได้รับการเติมความชุ่มชื้น จากสกินแคร์ที่ไม่ผสมสารอันตราย เพื่อช่วยให้ผิวที่ติดสารค่อย ๆ ฟื้นฟูกลับมาเป็นผิวที่แข็งแรงและสุขภาพดีอีกครั้ง เช่น ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของ Hyaluronic Acid เพราะ Hyaluronic Acid ที่ได้มาจากการเพาะเลี้ยงเชื้อในห้องปฏิบัติการโดยใช้โปรตีนจากธรรมชาติมีสภาพใกล้เคียงกับกรดที่อยู่ในร่างกายมนุษย์มากที่สุดและยังอุ้มน้ำได้ดี มีประสิทธิภาพในการบำรุงเพื่อยืดอายุความงามของผิวพรรณ ช่วยปลอบประโลมผิวและเติมความชุ่มชื้นอย่างล้ำลึก ดังนั้น ผิวที่เสียมากและอยู่ในช่วงฟื้นฟูสภาพผิว จึงสามารถใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของกรด Hyaluronic Acid ได้อย่างปลอดภัย

และถัดมาก็มาถึงการแต่งหน้า แต่งสวยให้กับหน้าของเรา ซึ่งบิวต้องขอดับฝันเพื่อน ๆ ทุกคนหน่อยนะคะ เพราะการแต่งหน้าอาจก่อให้เกิดการอุดตัน และทำให้สิวเห่อมากขึ้นกว่าเดิมได้ ฉะนั้นหยุดการแต่งหน้าเพื่อให้ผิวได้รับการพักผ่อน และได้ฟื้นฟูตัวเองได้อย่างเต็มที่ก่อนน้า ที่สำคัญเลยคือพฤติกรรมความมันมือ ที่เห็นสิวเป็นไม่ได้ ต้องไปบีบมันเนี่ย บิวบอกเลยว่าแผลเป็นจะถามหาเอานะคะ หรือหนักกว่านั้นคือแผลติดเชื้อได้เลย ควรหยุดบีบ แคะ แกะ เกา หรือรบกวนบริเวณผิวที่อักเสบหรือเป็นสิวกันด้วยน้า

และอย่างสุดท้ายเลยคือหลีกเลี่ยงปัจจัยที่กระตุ้นให้ก่อให้เกิดอาการแพ้ เพราะแต่ละคนมีปัจจัยที่เข้ามากระตุ้นอาการแพ้และระคายเคืองผิวแตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นแสงแดด เหงื่อ ฝุ่นละออง อาหารรสจัด อากาศร้อน หรือน้ำจากแหล่งที่ไม่สะอาด เป็นต้น เพื่อน ๆ ต้องหมั่นสังเกตว่าผิวของเราอ่อนไหวต่อปัจจัยเสี่ยงชนิดใด และควรเลี่ยงปัจจัยเหล่านั้นให้มากที่สุด

ผิวติดสารจะมีสภาพเหมือนพื้นทรายที่เทน้ำอะไรลงไปก็ซึมลงไปหมด เช่นเดียวกัน ผิวติดสาร เมื่อทาอะไรลงไป ผิวจะยอมให้สารต่าง ๆ ซึมผ่านลงไปสู่ผิวชั้นล่างทั้งหมดแม้ว่าสารนั้นจะเป็นพิษต่อร่างกาย และสารเหล่านั้นก็จะไปกระตุ้นให้ภูมิคุ้มกันทำงาน จึงเกิดเป็นอาการแพ้ซ้ำ ๆ ไม่ว่าจะทาสกินแคร์อะไร ถูกหรือแพง เคยหรือไม่เคยแพ้มาก่อน ก็จะแพ้ไปหมด อย่างไรก็ตาม ผิวของเรามีปราการป้องกันตัวเองตามธรรมชาติอยู่แล้ว การฟื้นฟูผิวที่ถูกต้องจึงควรค่อย ๆ เป็นค่อย ๆ ไป ทำให้สภาพผิวกลับมาแข็งแรงเหมือนเดิมค่ะ

อย่างไรก็ตาม ยาที่มีสเตียรอยด์ สามารถใช้ได้แต่ควรอยู่ในความดูแลของคุณหมอหรือเภสัชกร และใช้ตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด แต่หากผิวติดสารแล้ว สามารถรักษาให้หายได้ เพียงแต่ต้องใช้ความอดทนและใช้เวลาในการรักษาฟื้นฟูผิวหน้าให้กลับมาแข็งแรงเหมือนเดิม โดยการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม ผิวดี ๆ จะได้อยู่กับเราไปนาน ๆ ค่ะ

และแน่นอนว่าเพื่อน ๆ คนไหนที่กำลังเจอกับปัญหาหน้าติดสารอยู่นั้น บิวก็ได้ทำรีวิวสกินแคร์สำหรับซ่อมผิวติดสารไว้ให้แล้ว เพื่อน ๆ สามารถตามไปอ่านกันได้ใน บิวรีวิว Labmade ซ่อมผิวสิวติดสาร ส่วนเพื่อน ๆ ที่ยังไม่มั่นใจว่าผิวตัวเองติดสารหรือเปล่าสามารถ Inbox มาสอบถามบิวได้เลยนะคะบิวพร้อมตอบตลอดเลยค่ะ วันนี้บิวต้องขอตัวลาไปก่อนนะคะ เจอกันใหม่ค่าาา

อ้างอิง

https://www.pharmabeautycare.com/content/ 20903/ผิวติดสารคืออะไร

https://drwuthailand.com/steroid/

http://www.dungjaiskincare.com/article/5/วิธีสังเกตผิวติดสาร-ปรอท-สเตียรอยด์